એક સ્કૂલ પ્રિન્સિપાલે કહ્યું "હું તો ક્યારેય તમારી જેમ મારી દિકરીની સાથે રહી જ નથી એટલે એનાં નાનપણનું કાંઇ મને યાદ જ નથી".
અમે ઘરે રહીને કેવી રીતે શીખીએ છીએ કે કેવી એક્ટિવિટીઝ કરીએ છે તે જાણી ને ઘણી મમ્મીઓ કહે છે "પણ આ રીત તો અમારાં માટે શક્ય જ નથી".
આખું વર્ષ સ્કૂલ-પરીક્ષામાંથી માંડ છૂટ્યા હશો, વેકેશનમાં ફરવા જવાનો પ્લાન હશે, સમર કેમ્પમાં બચ્ચાંને મોકલવા વિચાર્યુ હશે અથવા તો કોઇ ફૂરસતે કરવાનું કામ વિચાર્યુ હશે. વાત કરવી છે વેકેશનમાં જ કરી શકાય તેવા એક કામની.....સ્કૂલ જવાનું નથી એ સાથે જ હાશ થઇ જાય છે. હાશકારાનો સુંદર ઉપયોગ કરીએ તો?...કોઇ કેમ્પમાં ગયા વગર તમે અને બાળક ઘણું નવું શીખી શકો, જાણી શકો અને સાથે સાથે મેમોરેબલ વેકેશન એન્જોય કરી શકો. કરવાનું માત્ર એટલું જ કે બાળક ને ઘરની બહાર મોકલી દેવાને બદલે કે માત્ર ટીવી-ગેઇમ્સનાં હવાલે કરવાને બદલે સાથે મળીને શીખવાની ધગશ રાખવાની છે - અઘરું છે આખું વરસ ભણવાની ચિંતામાં બચ્ચાંની પાછળ અને વેકેશનમાંય છૂટકારો નહીં? આવું માનતા હો તો પ્લીઝ આનાંથી આગળ ન વાંચતા.
તમને કદાચ છોકરાંઓ બહાર જાય અને માણવાની નિરાંત ગમતી હશે પણ એમને તો મમ્મી-પપ્પાની સાથે રમવાનું, શીખવાનું (ફોર્સ ના થતો હોય તેવું), વાર્તાઓ સાંભળવાનું ગમતું જ હોય છે ...અને હા,સ્કૂલી શિક્ષા કરતાં આ મોમેન્ટસ લાઇફમાં ઘણી મહત્વની હોય છે જે હસતાં-રમતાં બચ્ચાંને (અને તમને પણ!) ઘણું શીખવી પણ જતી હોય છે. જે આપણને ચાલુ સ્કૂલે ભાગ્યે જ મળી શકે છે.
પહેલું તો મને બધ્ધું આવડે છે અને મારે બાળકને શીખવાડવાનું છે એવું જરાય ના રાખશો. સાથે મળીને શીખવાની મઝા માટે તે પહેલી શરત છે. ધારોકે ઓરિગામી મને નથી આવડતું તો સાથે મળીને યૂ-ટ્યૂબ વિડીઓ જુઓ અને સાથે ટ્રાય કરો...તમને કદાચ દેખાશે તમારું બાળક ઓરિગામીમાં તમારાં કરતાં વધારે સારું પણ હોય શકે છે. આ તો એક ઉદાહરણ છે...તમને તમારાં બાળકનાં રસનાં વિષયો ખબર જ હશે અને સાથે રહેતાં રહેતાં તમને તેમાં વધારે ખબર પડતી જશે.
ફેમિલી સાથે મળીને કોઇ પ્રોજેક્ટ કરવાની અલગ મઝા છે. દા.ત. ન્યૂઝપેપરની ટ્યૂબસમાંથી જુદા જુદા જીઓડેસિક ડોમ બનાવવાં. ટ્યુબ વાળવાથી, તેનાં માપસરનાં કટીંગ, કલર કરવો હોય તો તે, ટ્યૂબને જોડવાનું એવાં જુદા જુદા કામ ઘરની જુદી જુદી વ્યક્તિ ઉંમર અને આવડત પ્રમાણે વહેંચી શકીએ. આ ડોમમાં રમવાની જે મઝા આવશે અને જ્યોમેટ્રીનાં બારામાં જે શીખી શકો તે નફામાં. http://www.pbs.org/…/building…/educator/act_geodesic_ho.html
ધારોકે તમારું બાળક મેકિંગ સ્પિરીટ ધરાવે છે...સતત કાંઇક બનાવાનું એને ગમે છે તો ઘરનો કચરો ફેંકી ના દેતાં અને અરવિંદ ગુપ્તાજી પાસે અનેક રમકડાં બનાવતાં સાથે મળીને શીખો... http://www.arvindguptatoys.com એન્ડ ઇટ્સ રિયલ સાયન્સ લર્નિગ! અને હા, આ સાઇટ પર તમારાં અને બાળકો માટે પણ અઢળક બુક્સ છે જે કદાચ તમને માર્કેટમાં ન પણ મળે!
બચ્ચાંલોગને રસોડામાં પણ ચાન્સ આપી શકાય.માત્ર રમક્ડાનાં પ્લાસ્ટિકનાં ચાકુ વાપરીને ક્લે કપાવવાને બદલે સાચૂક્લાં ચાકુથી સમારતાં શીખે ( અલબત શીખતી વખતે સાથે રહેવું જરુરી છે ). બેક કરી શકાય તેવી રેસિપીઝ બચ્ચાંલોગ ને જુદા જુદા ક્રિએટિવ આઇડયાઝ્ એપ્લાય કરવા માટે સરસ છે.
જો તમારી પાસે ગાર્ડન છે તો બિલીવ મી એ ખૂબ બધી શીખવાની તકો આપે છે...પક્ષીઓ માટે બર્ડ ફિડર અને બર્ડ બાથ મૂકી દો ( ગાર્ડન ના હોય તો પણ ), જૂનું માટ્લું હોય તો તેમાં ડ્રીલ કરીને ઘરનો લીલો કચરો ભેગો કરો અને કમ્પોસ્ટ (કાળુ સોનું ) કેવી રીતે બને છે તે જુઓ. શાકભાજી વાવો ( નાનકડી બાલ્કનીમાં પણ પાલક, ટામેટાં કે પોઇ જેવી ભાજી ઉગાડી શકાય ). પતંગિયાને એટ્રેક્ટ કરે તેવાં પ્લાન્ટસ વાવો. પક્ષીઓ, ફૂલ અને ઇન્સેક્ટની ફોટૉગ્રાફી કરો.
માની લો તમારાં બાળકને ગણિતમાં ખૂબ રસ છે તો અલગ પ્રકારે ગણિત શીખો અને શીખવાડો...તમે પણ એટલાં માટે કે રસ પડે તેવી રીતે મેથ્સ તો કદાચ તમે પણ નથી શીખ્યાં.http://nrich.maths.org આ સાઇટ પર અનેક પઝલ્સ છે, સ્ટોરિઝ છે. આવી ઘણી સરસ બુક્સ પણ મળે છે...જેમકે પેરલમેન બુક્સ. મહેરબાની કરીને સ્કૂલી વે માં આને ના લેતાં નહીં તો ધબાય નમઃ
સ્ટોપ મોશન એનિમેશન....રમક્ડાં અને કેમેરો વાપરો અને જાતે બનાવતાં શીખો! નેટ પર અનેક વિડીયોઝ હાજર જ છે.
વાર્તા વાંચીને અટકી ના જતાં પપેટ બનાવીને કે નાટક કરીને ભજવી પણ શકાય. http://sejal-vidyarth.blogspot.in/…/making-puppets-is-there…
http://www.rigb.org/christmas-lectures મેથ્સ, સાયન્સમાં રસ હોય તેવા બાળકોને મઝા કરાવી જાય તેવા ખૂબ સુંદર વિડીઓઝ. વિડીઓઝ,મૂવીઝ વગેરે જોતી વખતે બાળકને કોઇ સવાલ થયો તો પોઝ કરીને જવાબ આપો અને વાત ડિસ્કશન પર પહોંચે તો તો મોસ્ટ વેલકમ.
તમે જોશો કે માત્ર લખવા-વાંચવા સિવાય પણ શીખવાનાં અનેક તરીકા હોય શકે છે....જરુર છે થોડાં બાળક જેવા બનવાની, તેના નજરિયાથી જોવાની અને લાઇફને થોડી સ્લો કરવાની. પછી તમને નવાઇ લાગે ત્યાંથી શીખવાનું મળી શકે છે અને તે બોરિંગ રીતે નહીં પણ બોન્ડીગ મોમેન્ટસ સાથે.
અને હા, ઘર મેસ અપ થાય તો તેની ચિંતા કરવી નહીં...ધેટસ સા ઇન ઓફ એક્ટીવ એન્ડ લાઇવલી હોમ.
અમે ઘરે રહીને કેવી રીતે શીખીએ છીએ કે કેવી એક્ટિવિટીઝ કરીએ છે તે જાણી ને ઘણી મમ્મીઓ કહે છે "પણ આ રીત તો અમારાં માટે શક્ય જ નથી".
આખું વર્ષ સ્કૂલ-પરીક્ષામાંથી માંડ છૂટ્યા હશો, વેકેશનમાં ફરવા જવાનો પ્લાન હશે, સમર કેમ્પમાં બચ્ચાંને મોકલવા વિચાર્યુ હશે અથવા તો કોઇ ફૂરસતે કરવાનું કામ વિચાર્યુ હશે. વાત કરવી છે વેકેશનમાં જ કરી શકાય તેવા એક કામની.....સ્કૂલ જવાનું નથી એ સાથે જ હાશ થઇ જાય છે. હાશકારાનો સુંદર ઉપયોગ કરીએ તો?...કોઇ કેમ્પમાં ગયા વગર તમે અને બાળક ઘણું નવું શીખી શકો, જાણી શકો અને સાથે સાથે મેમોરેબલ વેકેશન એન્જોય કરી શકો. કરવાનું માત્ર એટલું જ કે બાળક ને ઘરની બહાર મોકલી દેવાને બદલે કે માત્ર ટીવી-ગેઇમ્સનાં હવાલે કરવાને બદલે સાથે મળીને શીખવાની ધગશ રાખવાની છે - અઘરું છે આખું વરસ ભણવાની ચિંતામાં બચ્ચાંની પાછળ અને વેકેશનમાંય છૂટકારો નહીં? આવું માનતા હો તો પ્લીઝ આનાંથી આગળ ન વાંચતા.
તમને કદાચ છોકરાંઓ બહાર જાય અને માણવાની નિરાંત ગમતી હશે પણ એમને તો મમ્મી-પપ્પાની સાથે રમવાનું, શીખવાનું (ફોર્સ ના થતો હોય તેવું), વાર્તાઓ સાંભળવાનું ગમતું જ હોય છે ...અને હા,સ્કૂલી શિક્ષા કરતાં આ મોમેન્ટસ લાઇફમાં ઘણી મહત્વની હોય છે જે હસતાં-રમતાં બચ્ચાંને (અને તમને પણ!) ઘણું શીખવી પણ જતી હોય છે. જે આપણને ચાલુ સ્કૂલે ભાગ્યે જ મળી શકે છે.
પહેલું તો મને બધ્ધું આવડે છે અને મારે બાળકને શીખવાડવાનું છે એવું જરાય ના રાખશો. સાથે મળીને શીખવાની મઝા માટે તે પહેલી શરત છે. ધારોકે ઓરિગામી મને નથી આવડતું તો સાથે મળીને યૂ-ટ્યૂબ વિડીઓ જુઓ અને સાથે ટ્રાય કરો...તમને કદાચ દેખાશે તમારું બાળક ઓરિગામીમાં તમારાં કરતાં વધારે સારું પણ હોય શકે છે. આ તો એક ઉદાહરણ છે...તમને તમારાં બાળકનાં રસનાં વિષયો ખબર જ હશે અને સાથે રહેતાં રહેતાં તમને તેમાં વધારે ખબર પડતી જશે.
ફેમિલી સાથે મળીને કોઇ પ્રોજેક્ટ કરવાની અલગ મઝા છે. દા.ત. ન્યૂઝપેપરની ટ્યૂબસમાંથી જુદા જુદા જીઓડેસિક ડોમ બનાવવાં. ટ્યુબ વાળવાથી, તેનાં માપસરનાં કટીંગ, કલર કરવો હોય તો તે, ટ્યૂબને જોડવાનું એવાં જુદા જુદા કામ ઘરની જુદી જુદી વ્યક્તિ ઉંમર અને આવડત પ્રમાણે વહેંચી શકીએ. આ ડોમમાં રમવાની જે મઝા આવશે અને જ્યોમેટ્રીનાં બારામાં જે શીખી શકો તે નફામાં. http://www.pbs.org/…/building…/educator/act_geodesic_ho.html
ધારોકે તમારું બાળક મેકિંગ સ્પિરીટ ધરાવે છે...સતત કાંઇક બનાવાનું એને ગમે છે તો ઘરનો કચરો ફેંકી ના દેતાં અને અરવિંદ ગુપ્તાજી પાસે અનેક રમકડાં બનાવતાં સાથે મળીને શીખો... http://www.arvindguptatoys.com એન્ડ ઇટ્સ રિયલ સાયન્સ લર્નિગ! અને હા, આ સાઇટ પર તમારાં અને બાળકો માટે પણ અઢળક બુક્સ છે જે કદાચ તમને માર્કેટમાં ન પણ મળે!
બચ્ચાંલોગને રસોડામાં પણ ચાન્સ આપી શકાય.માત્ર રમક્ડાનાં પ્લાસ્ટિકનાં ચાકુ વાપરીને ક્લે કપાવવાને બદલે સાચૂક્લાં ચાકુથી સમારતાં શીખે ( અલબત શીખતી વખતે સાથે રહેવું જરુરી છે ). બેક કરી શકાય તેવી રેસિપીઝ બચ્ચાંલોગ ને જુદા જુદા ક્રિએટિવ આઇડયાઝ્ એપ્લાય કરવા માટે સરસ છે.
જો તમારી પાસે ગાર્ડન છે તો બિલીવ મી એ ખૂબ બધી શીખવાની તકો આપે છે...પક્ષીઓ માટે બર્ડ ફિડર અને બર્ડ બાથ મૂકી દો ( ગાર્ડન ના હોય તો પણ ), જૂનું માટ્લું હોય તો તેમાં ડ્રીલ કરીને ઘરનો લીલો કચરો ભેગો કરો અને કમ્પોસ્ટ (કાળુ સોનું ) કેવી રીતે બને છે તે જુઓ. શાકભાજી વાવો ( નાનકડી બાલ્કનીમાં પણ પાલક, ટામેટાં કે પોઇ જેવી ભાજી ઉગાડી શકાય ). પતંગિયાને એટ્રેક્ટ કરે તેવાં પ્લાન્ટસ વાવો. પક્ષીઓ, ફૂલ અને ઇન્સેક્ટની ફોટૉગ્રાફી કરો.
માની લો તમારાં બાળકને ગણિતમાં ખૂબ રસ છે તો અલગ પ્રકારે ગણિત શીખો અને શીખવાડો...તમે પણ એટલાં માટે કે રસ પડે તેવી રીતે મેથ્સ તો કદાચ તમે પણ નથી શીખ્યાં.http://nrich.maths.org આ સાઇટ પર અનેક પઝલ્સ છે, સ્ટોરિઝ છે. આવી ઘણી સરસ બુક્સ પણ મળે છે...જેમકે પેરલમેન બુક્સ. મહેરબાની કરીને સ્કૂલી વે માં આને ના લેતાં નહીં તો ધબાય નમઃ
સ્ટોપ મોશન એનિમેશન....રમક્ડાં અને કેમેરો વાપરો અને જાતે બનાવતાં શીખો! નેટ પર અનેક વિડીયોઝ હાજર જ છે.
વાર્તા વાંચીને અટકી ના જતાં પપેટ બનાવીને કે નાટક કરીને ભજવી પણ શકાય. http://sejal-vidyarth.blogspot.in/…/making-puppets-is-there…
http://www.rigb.org/christmas-lectures મેથ્સ, સાયન્સમાં રસ હોય તેવા બાળકોને મઝા કરાવી જાય તેવા ખૂબ સુંદર વિડીઓઝ. વિડીઓઝ,મૂવીઝ વગેરે જોતી વખતે બાળકને કોઇ સવાલ થયો તો પોઝ કરીને જવાબ આપો અને વાત ડિસ્કશન પર પહોંચે તો તો મોસ્ટ વેલકમ.
તમે જોશો કે માત્ર લખવા-વાંચવા સિવાય પણ શીખવાનાં અનેક તરીકા હોય શકે છે....જરુર છે થોડાં બાળક જેવા બનવાની, તેના નજરિયાથી જોવાની અને લાઇફને થોડી સ્લો કરવાની. પછી તમને નવાઇ લાગે ત્યાંથી શીખવાનું મળી શકે છે અને તે બોરિંગ રીતે નહીં પણ બોન્ડીગ મોમેન્ટસ સાથે.
અને હા, ઘર મેસ અપ થાય તો તેની ચિંતા કરવી નહીં...ધેટસ સા ઇન ઓફ એક્ટીવ એન્ડ લાઇવલી હોમ.
No comments:
Post a Comment